Pyszna kuchnia ukraińska: przepisy na tradycyjne zupy

Pełna niebanalnych smaków i aromatów. Z mnóstwem warzyw i pięknie pachnących przypraw. Tak podobna do polskiej, a jednak charakterystyczna – taka właśnie jest kuchnia ukraińska. Choć jej flagową potrawą są oczywiście pierogi, nie można zapomnieć o innych pysznych specjałach. W dzisiejszym artykule weźmiemy na tapet najsmaczniejsze i pełne witamin zupy. Może zagoszczą one na stałe także na twoim stole?

KUCHNIA UKRAIŃSKA – CO WARTO O NIEJ WIEDZIEĆ?

Ukraina to rozległy i piękny kraj, który w swojej kuchni łączy wpływy wielu kultur. Żyzne ziemie sprawiają, że jest on ważnym eksporterem zbóż^[1]. Nic więc dziwnego, że to właśnie produkty mączne są często głównym składnikiem tradycyjnej kuchni tego kraju.

Pyszne pierogi, czyli varenyky, goszczą na stołach niemal wszystkich mieszkańców tego regionu. Podawane są zarówno na słodko, jak i jako wytrawne danie. Nie bez znaczenia są także kasze, takie jak, np. gryczana. Serwuje się je często ze skwarkami i podsmażoną cebulą – jako całe danie albo dodatek.

Prawdziwy ukraiński obiad jest jednak niepełny bez tradycyjnych, pełnych smaku zup. To właśnie one pozwalają w dużej mierze uzupełnić poziom witamin. Dlatego też warto włączyć je do swojej diety.

ZUPA NA OBIAD PO UKRAIŃSKU – DLACZEGO WARTO?

Polacy jedzą zbyt mało warzyw^[2]. Produkty te powinny stanowić połowę każdego posiłku, ale przygotowywane w naszych domach potrawy są często dalekie od ideału. Aby zwiększyć zawartość jarzyn w codziennym jadłospisie, dobrze jest zamienić słodkie i słone przekąski na chrupiące marchewki, kalarepy czy selery naciowe. W menu powinny znaleźć się także zupy, w których kryje się mnóstwo witamin. Mogą być one zarówno wegetariańskie i wegańskie, jak i mięsne.

UKRAIŃSKIE JEDZENIE – BARSZCZ

Podobnie jak w naszym kraju, jedną z tradycyjnych zup kuchni ukraińskiej jest barszcz. W przeciwieństwie do wersji, którą jadamy w Wigilię, zupa naszych sąsiadów jest pełna dodatków.

Podstawą barszczu ukraińskiego są oczywiście wywar mięsny – w tradycyjnej odsłonie wieprzowo-wołowy, w lżejszej wersji z indyka – oraz buraki. To właśnie te niepozorne warzywa nadają mu wyjątkowy kolor. W zależności od preferencji kucharza bądź kucharki w zupie znajdują się różne warzywa – od pomidorów aż po kapustę.

Dlaczego warto, poza oczywistymi walorami smakowymi, częściej spożywać barszcz?
Burak to prawdziwy król zdrowego odżywiania. Jest niskokaloryczny i zawiera całe mnóstwo ważnych składników odżywczych. To niezwykle cenne źródło witaminy C^[3] oraz tych z grupy B. Jest również bogaty w składniki działające przeciwnowotworowo: antocyjany i flawonoidy^[4] .

PRZEPIS NA IDEALNY BARSZCZ UKRAIŃSKI

Składniki:

• bulion warzywny albo mięsny (wieprzowina, wołowina, indyk bądź miks mięs) – 2 l
• buraki – 500 g
• marchew – 2 szt.
• pietruszka – 1 szt.
• seler – ¼ szt.
• kapusta biała – ⅓ główki
• przecier pomidorowy – 400 ml
• fasola biała – 400 g
• czosnek – 3 ząbki
• cebula – 1 szt.
• sól – szczypta
• pieprz – szczypta
• cukier – szczypta
• ocet –3 łyżki
• liść laurowy – 3 listki
• natka pietruszki – ½ pęczka
• śmietana – 100 ml

Wykonanie:

1. Dzień wcześniej namocz białą fasolę oraz upiecz buraki w piekarniku, a także przygotuj bulion warzywny albo mięsny.
2. Na odrobinie oleju rzepakowego podsmaż cebulę. Gdy już się zeszkli, dodaj pokrojone w kostkę buraki oraz starte na grubszych oczkach marchew i pietruszkę. Aby ułatwić sobie to zadanie, możesz także skorzystać z mrożonej włoszczyzny Hortex pokrojonej w paski.
3. Dodaj przecier pomidorowy, pokrojony w drobne plasterki czosnek, a także pieprz, sól, cukier, ocet oraz liść laurowy. Smaż przez 5 minut, cały czas mieszając.
4. Do wrzącego bulionu dodaj całą zawartość patelni oraz pokrojone w kostkę ziemniaki. Gotuj aż do ich miękkości.
5. Dodaj poszatkowaną kapustę oraz namoczoną wcześniej fasolę i gotuj aż będą miękkie.
6. Podawaj z natką pietruszki i kleksem kwaśnej śmietany.

Jeśli nie masz czasu na przygotowanie tej wartościowej zupy od A do Z, dobrym rozwiązaniem jest mrożony barszcz ukraiński Hortex. Jego składniki zostały zamrożone w pełni sezonu, dlatego są pełne witamin i wyjątkowo pyszne. Wystarczy do przygotowanego wcześniej bulionu dodać zawartość opakowania i gotować na małym ogniu przez 20 minut.

UKRAIŃSKIE DANIA NA ZIELONO

Wiele rosnących w naszych ogródkach i na łąkach roślin doskonale nadaje się na główny składnik pysznych i wartościowych zup. Tak właśnie jest ze szczawiem, który powszechnie występuje na terenach Europy Środkowej i Wschodniej. Jest on prawdziwą bombą witaminową, ponieważ zaledwie 70 g liści rośliny pokrywa nasze dzienne zapotrzebowanie na ten składnik w ponad 40%. To także bogate źródło błonnika, witaminy A, magnezu i potasu^[5].

Dlaczego dobrze jest włączyć szczaw do swojej diety?

• ma działanie antyoksydacyjne
• zawiera związki przeciwnowotworowe
• usprawnia proces trawienia
• pomaga obniżyć ciśnienie krwi
• jest lekkostrawny^[6]

To właśnie szczaw jest najważniejszym elementem zupy, którą potocznie nazywamy zielonym barszczem. Jest ona niezwykle prosta w wykonaniu, dlatego nawet początkujący kucharze sobie z nią poradzą. Składniki są łatwo dostępne i tanie.

PRZEPIS NA PYSZNY ZIELONY BARSZCZ

Składniki:

• wołowina bez kości – 500 g
• poszatkowany szczaw – 400 g (świeży albo ze słoiczka)
• włoszczyzna świeża bądź mrożona – 1 szt./opakowanie
• szpinak – 100 g
• ziemniaki – 3 szt.
• cebula – 1 szt.
• pieprz ziarnisty – 10 szt.
• ziele angielskie – 5 szt.
• liść laurowy – 3 szt.
• sól
• jaja – 2 szt.
• śmietana – 100 ml

Wykonanie:

1. Do dużego garnka włóż umyte mięso i zalej je 3 l wody.
2. Gdy woda się zagotuje, dodaj przyprawy: sól, pieprz, liść laurowy oraz ziele angielskie i gotuj jeszcze co najmniej przez godzinę na małym ogniu, by wywar był aromatyczny.
3. Następnie dodaj pokrojoną w paski włoszczyznę i opaloną nad ogniem cebulę. Gdy warzywa będą miękkie, czas na ziemniaki – również gotowane do miękkości.
4. Poszatkowane liście szczawiu oraz szpinak włóż do zupy i gotuj przez 10 minut.
5. Podawaj zabielone śmietaną, z ugotowanymi na twardo jajkami i pokrojoną w plasterki wołowiną z wywaru.

OBIAD PO UKRAIŃSKU – SYCĄCY KAPUŚNIAK ZAPOROSKI

Kapusta to warzywo, którego nie trzeba nikomu przedstawiać. Spotkać ją można na każdym straganie i w każdym supermarkecie. Jest niedroga i bardzo pożywna. Stanowi bazę wielu tradycyjnych potraw – zarówno polskich, jak i ukraińskich. W wersji poddanej fermentacji jest szczególnie bogata w dobroczynne składniki.

Kapusta – zarówno ta kiszona, jak i świeża – są składnikami pysznej, ukraińskiej zupy, którą uważa się za główne pożywienie kozackich wojów.

PRZEPIS NA KAPUŚNIAK KOZACKI

Składniki:

• mięso wieprzowe – 500 g
• marchew – 1 szt.
• pietruszka – 1 szt.
• seler – ¼ szt.
• ziemniaki – 5 szt.
• kapusta kiszona – 300 g
• kapusta biała – 100 g
• suszone grzyby (najlepiej borowiki) – 3 szt.
• smalec albo masło – 1 łyżka
• sól
• pieprz
• liść laurowy – 4 szt.
• mąka – 1 łyżka

Wykonanie:

1. Mięso wieprzowe umieść w garnku wraz z włoszczyzną startą na grubych oczkach i przyprawami: grzybkami, solą, pieprzem i liściem laurowym.
2. Gdy mięso będzie już miękkie tak, że bez problemu da się w nie wbić widelec, dodaj pokrojone w kostkę ziemniaki i również gotuj je do miękkości.
3. Przepłukaną kapustę kiszoną oraz poszatkowaną świeżą dodaj do zupy i gotuj 10 minut.
4. Z mąki i smalcu bądź masła przygotuj zasmażkę i zagęść nią całe danie. Ponownie zagotuj.

Dla miłośników klasycznego, polskiego kapuśniaku, którzy nie lubią spędzać zbyt wiele czasu w kuchni, doskonałym rozwiązaniem jest gotowa, mrożona zupa z kiszonej kapusty Hortex. Gotowa w 15 minut!

^[1] PW-077- /03 (kowr.gov.pl)

^[2] Raport: Żywieniowe nawyki pracujących Polaków 2022

^[3] https://bibliotekanauki.pl/articles/337512.pdf

^[4] Burak ćwikłowy. Wartości odżywcze i wpływ na zdrowie (dietetycy.org.pl)

^[5] Szczaw: wartości odżywcze, właściwości, przeciwwskazania (vitapedia.pl)

^[6] Tamże